Een groot deel van de hondenpopulatie is bang van geluiden. Volgens wetenschappelijke enquêtes is de helft van de honden in min of meerdere mate bang van vuurwerk. Van deze honden heeft 15% één of meerdere dagen nodig om te herstellen en 3% heeft zelfs weken en maanden nodig. Deze angst voor vuurwerk kan uitbreiden naar andere luide knallen en lawaai. Zo zijn veel honden ook bang van donder bij onweer en geweerschoten. Door verband te leggen van vuurwerk met visuele prikkels en geur kunnen honden ook bang worden van bijvoorbeeld lichtflitsen.
Vaak voorkomende symptomen zijn:
Fysiologisch:
- minder of geen eetlust
- speekselen
- beven
- urineren en/of defeceren
- hijgen
- niet meer bewegen en bevriezen
Gedrag:
- nerveus rondcirkelen
- zich wegsteken
- aandacht zoeken
- blaffen, huilen of andere geluiden maken
- proberen te ontsnappen en vluchten
- dingen vernielen en kapotbijten
Angst voor vuurwerk en ander geluiden zijn dus een vaak voorkomend welzijnsprobleem bij honden en trouwens ook andere dieren. Tijdens de feestdagen van Kerst en Nieuwjaar krijgen hondeneigenaars een heleboel advies over hoe je vuurwerkangst het beste aanpakt. Maar welke adviezen werken nu echt? Deze vijf adviezen zijn gebaseerd op een analyse van een vragenlijst gegeven aan hondeneigenaars waarvan hun hond vuurwerkangst heeft.
1. Maak een veilige schuilplaats.
Je kan zijn bench of gelijk welke kamer in je huis gebruiken. Gebruik liefst een ruimte met weinig (of geen) en kleine ramen. Maak het hier zo comfortabel mogelijk voor je hond. Voorzie een lekker zacht kussen of mat om op te liggen. Zet er ook een kom water. Gebruik je een bench dek die dan af met dekens, kussens of dik karton. Dit kan helpen om het geluid en andere prikkels te dempen. Let wel op want er zijn honden die dit juist niet graag hebben.
Misschien heb je wel opgemerkt dat je hond de vorige keren bij lawaai naar een bepaald plekje ging waar hij rustiger werd. Zo zie je wel eens honden in de badkamer of de kelder vluchten. Daarheen vluchten is voor hem een manier om met zijn angst om te gaan. Verhinder je hond daarom zeker nooit om daar naartoe te gaan. Deze door je hond zelf uitgekozen plek is ideaal om als schuilplaats in te richten.
Dwing omgekeerd je hond zeker nooit om naar deze plek te gaan als hij dat niet wil en sluit hem zeker niet op. Dwang kan zijn angst voor geluid juist verergeren.
2. Demp geluiden en andere prikkels.
Door televisie, radio of muziek te laten spelen zal het geluid van vuurwerk gemaskeerd worden. De luide prikkels van het vuurwerk zullen minder hard binnenkomen bij je hond. Klassieke muziek en ingesproken verhalen werken hiervoor goed. “White noise” en “brown noise” zou hiervoor nog beter zijn maar meer hierover in een andere blog misschien. Ook zouden bepaalde apparaten zoals wasmachines en ventilators. hetzelfde doen
Doe gordijnen dicht en rolluiken naar beneden. Dit dempt geluid maar kan ook andere inkomende prikkels zoals lichtflitsen verminderen. Ook het licht aanlaten kan de lichtflitsen maskeren.
3. Gedragstraining met counterconditioning.
Hierbij ga je telkens na elke luide knal iets lekkers geven, spelen met je hond of een andere plezante activiteit doen. Door klassieke conditionering gaat de luide knal de voorspeller worden van iets plezants zodat je hond minder bang wordt van geluid. Hoewel dit vooral geadviseerd wordt als gedragstherapie voor een oplossing op de lange termijn (samen met het geleidelijk aan luider maken van (opgenomen) vuurwerkknallen) werkt dit ook op het moment van het vuurwerk zelf. Bij extreem angstige honden die bijvoorbeeld niet meer willen eten, niet meer willen bewegen heeft dit geen zin maar bij mindere vuurwerkangst bij je hond kan dit wel helpen.
4. Relaxatietherapie
Bij deze techniek ga je je hond leren om te relaxeren of kalmeren via klassieke conditionering. Hoewel deze techniek niet veel aanbevolen wordt gaf in een onderzoek toch twee derde van de hondenbaasjes aan dat dit effectief was bij vuurwerkangst. Bij deze ga je je hond laten relaxeren of kalmeren door hem te aaien en te masseren. Wanneer dit goed lukt kan je er een woordje aan koppelen. Je zegt telkens het woordje (“vb. “Kalm”) net voor je massage. Na een tijdje wordt je hond rustig telkens je het woordje “Kalm” zegt.
5. Angstremmende medicatie
Een wetenschappelijke studie gaf aan dat kortwerkende angst remmende gedragsmedicatie bij meer dan 70% van de honden een heel goed effect had. Sommige medicatie gaf zelfs tot 90% resultaat. Medicatie kan dus je hond zeker helpen om op korte termijn met vuurwerkangst om te gaan.
Experimenteer zeker zelf niet met medicatie. De dosis en de neveneffecten verschillen wel eens van hond tot hond. Laat je zeker begeleiden door een (gedrags)dierenarts die hier ervaring mee heeft. Algemeen is het zeker aan te raden het al eens op voorhand aan je hond te geven. Zo weet je of de dosis effect heeft, hoe snel het werkt en hoe lang het angst remmend effect duurt.
Gebruik zeker geen Acepromazine (Kalmivet). Dit werd vroeger veel gebruikt maar dit werkt enkel sederend en niet angstremmend. Acepromazine kan zelfs je angst van je hond verergeren.
En wat met homeopathie, feromonen en voedingssupplementen? In een redelijk recent onderzoek bleek dat het effect niet beter was dan wat men zou verwachten van een placebo. De meeste alternatieve hulpmiddelen hebben dus geen aangetoond effect.
Literatuurlijst:
- Ballantyne, K., 2024. Noise Aversion uit Behavior Problems of the Dog and Cat.
- Riemer, S., 2020. Effectiveness of treatments for firework fears in dogs.pdf
- Van Herwijnen, I et al., 2024. Firework aversion in cats and dogs as reported by Dutch animal owners